Debata na temat energii jądrowej w Polsce miała swoje miejsce w mediach, jednak z różnych przyczyn przycichła. Zwróciliśmy uwagę na serwis Ministerstwa Gospodardki przeznaczony promowaniu wiedzy i debaty na temat przyszłości energetyki jądrowej w Polsce – ponieważ najczęściej irracjonalnie boimy się tego, czego nie znamy, chcemy sprawdzić, czy informacje przedstawione na stronie są czytelne i zrozumiałe, oraz czy forma serwisu wspiera debatę i budowanie wiedzy.
Serwis Poznaj atom ma charakter niemal w pełni informacyjny zwrócilismy przede wszystkim uwagę na wartość treści w serwisie, sposób dotarcia do niej oraz formę jej prezentacji.
Dwa poziomy nawigacji serwisu
Nawigacja serwisu została podzielona na dwie części. Pierwsza, bardziej wyróżniona sekcja zawiera odnośniki „Akltualności”, „Poznaj atom”, „Kto jest kim” itd. – wszystkie one to lista dodawanych regularnie artykułów. Jakkolwiek ich wartośc jest nieoceniona, należy zastanowić się, czy układ taki odpowiada potrzebie użytkownika, który odwiedza serwis po raz pierwszy oraz, jak większość polskiego społeczeństwa, ma jedynie mgliste pojęcie o energetyce jądrowej.
Przy obecnym układzie użytkownik zacznie przeglądać artykuły w poszukiwaniu interesujących go informacji. W dziale „Aktualności” natrafi na informację o konferencji naukowej, w dziale „Poznaj atom” natomiast – opis procesu wzbogacania uranu. Można natomiast założyć, że użytkownik poszukiwał będzie bardziej podstawowych informacji czy wręcz odpowiedzi na swoje konkretne pytania.
Tworząc strukturę serwisu należy brać pod uwagę różny poziom wiedzy użytkowników. Wiedząc, że tematyka energetyki jądrowej jest w większości nieznana można rozważyć podkreślanie tych elementów serwisu (w tym nawigacji), które zawierają przystępną i zrozumiałą wiedzą ogólną, podstawową. Wraz z dalszym eksplorowaniem serwisu (a więc i z nową wiedzą) użytkownik dociera do bardziej specjalistycznych informacji.
Podstrony zawierające takie podstawowe informacje, zaprezentowane dodatkowo w przystępnej i szybkiej w wykorzystaniu formie, to „FAQ” oraz „Atomowe ABC”. Znajdują się one w drugiej części nawigacji, w regionie, gdzie użytkownicy skupiają swoją uwagę dopiero na dalszym etapie korzystania z serwisu, gdzie spodziewają się takich elementów jak „logowanie”, „rejestracja” czy, jak w przypadku sklepu internetowego, „koszyk”.
Podczas jednego z przeprowadzanych badań wykorzystaliśmy zrzut ekranu strony głównej serwisu. Zaprezentowaliśmy go 30 użytkowników symulując pierwszy, 5cio sekundowy kontakt ze stroną. Mapa cieplna wyraźnie pokazuje różnicę w średnim czasie skupienia między główną, wyróżnioną częścią nawigacji, a dodatkową sekcją przy górnej krawędzi (cieplejszy kolor prezentuje dłuższe skupienie wzroku).
Informacja „w pigułce”
Nie możemy wymagać od użytkowników, aby po skorzystaniu z serwisu stali się ekspertami w dziedzinie fizyki jądrowej. Musimy również szanować ich czas i samą chęć zapoznania się z treściami serwisu. Z tych powodów należy zadbać o prezentowanie informacji w potocznej „pigułce” – krótko przedstawionych, kluczowych faktach, najlepiej odpowiadających na potencjalne pytania użytkownika (czy w tym przypadku – obywatela). Jako ciekawski gatunek zwracamy uwagę na krótkie „Czy wiesz, że..”, interesują nas duże liczby pokazujący określony fakt, nic tak nie ułatwia pojęcie pewnego pomysłu jak porównanie go z innym.
W serwisie Poznaj atom taka forma przekazywania wiedzy występuje jednak sporadycznie. Przykładem dobrego jej wykorzystania jest banner na stronie głównej.
Można z łatwością przewidzieć efekt skupiania wzroku na postaci Pawła Orleańskiego i przenoszenia uwagi na informację obok.
Podstrony oferują sekcje „Czy wiesz..”, jednak dobór pojęć w ich obrębie może wydawać się nieprzemyślany. O ile informacja o podstawowych pojęciach jak „neutron”, „atom” czy „promieniowanie” może przyciągnąć uwagę użytkownika i zaangażować go w dalsze korzystanie z serwisu, tak bardzo długi opis „Międzynarodowej Skali Zdarzeń Jądrowych i Radiologicznych INES” zasługuje bardziej na osobny artykuł.
Ponownie, naśladując proces uczenia się, prezentujmy podstawowe informacje oraz umożliwiajmy szybkie dotarcie do tych bardziej rozbudowanych przy odpowiednim zaangażowaniu użytkownika.
Wykorzystany kolor fontów
Zbadaliśmy wykorzystaną w serwisie kolorystykę pod kątem zgodności z normami WCAG. Określają one jakie zestawy kolorów tła i fontów umożliwiają płynne czytanie, w szczególności osobom ze schorzeniami narządu wzroku.
Zestawienie koloru białego oraz jasnobłękitnego i jasnozielonego okazuje się nie spełniać wszystkich wymogów WCAG. Tylko w przypadku koloru jasnobłękitnego o rozmiarze powyżej 18pt norma jest spełniona.
Wyszukiwarka
Nieodłącznym elementem ułatwiającym korzystanie z serwisu treściowego jest wyszukiwarka. W momencie, w którym zdecydowaliśmy się z niej skorzystać zadaliśmy sobie również pytanie – czy wiemy, w jaki sposób działa elektrownia jądrowa?
Chociaż wyszukiwarka zaoferowała 77 podstron, nazwa czy opis żadnej z nich nie zasugerowała nam, że w jej obrębie znajdziemy opis procesu działania elektrowni jądrowej. Przeglądając rezultaty wyszukiwania zwróciliśmy uwagę na fakt, że większość z nich dotyczy artykułów, nie pojęć ze słownika czy działu „FAQ”.
Jeśli zakładamy, że celem serwisu jest dotrzeć do odbiorców nie mających wcześniejszej wiedzy na temat prezentowany na stronie, pierwsze ich kroki w jej obrębie powinny prowadzić do podstawowych informacji. Wyszukiwarka jest jednym z miejsce, do którego skieruje się część użytkowników już na początku korzystania z serwisu – jeśli nie znajdzie poszukiwanej odpowiedzi może zniechęcić się i opuścić serwis.
Dobieraj treści w serwisie pod kątem jego użytkowników. Jeśli temat serwisu jest powszechnie nieznany lub niezrozumiały rozpocznij od prezentowanie podstawowych prostych informacji, dopiero z czasem (i wzrastającym zaangażowaniem użytkownika) przekazuje wiedzę bardziej skomplikowaną.
Niezliczone badania pokazują, że nie lubimy zapoznawać się z dużymi ilościami treści o ile nie mamy w tym ściśle określonego celu. Postaraj się zaprezentować wiedzę specjalistyczną w formie ciekawostek, zaskakujących faktów czy porównań.
Badaj wykorzystane w serwisie kolory pod kątem ich zgodności z normami WCAG. Nie tylko ułatwisz czytanie (pewne zestawy kolorów męczą wzrok), ale również udostępnisz treści osobom ze schorzeniami wzroku.